Hartfalen heeft gevolgen op uw dagelijks leven. U bent bijvoorbeeld sneller moe en kunt niet zomaar meer alles eten en drinken. Lees de tips voor een gezonde levensstijl, het dagelijks leven en het omgaan met emoties.
Eten en drinken
Goede voeding is net zo belangrijk als medicatie. Te veel zout en vocht kunnen het hart extra belasten. Daarom kunt u bij hartfalen advies over uw voeding krijgen van uw arts of cardioloog.
Advies voor minder zout
Bij hartfalen is het extra belangrijk om zo min mogelijk zout te gebruiken. Zout kan ervoor zorgen dat het lichaam vocht vasthoudt. Hierdoor moet het hart harder werken. En dat wilt u bij hartfalen voorkomen. Het advies voor iedereen is om niet meer dan 5 gram zout per dag te gebruiken. Dat zijn ongeveer 3 afgestreken koffielepels.
Advies voor minder vocht
Bij hartfalen pompt het hart minder bloed rond. Uw lichaam kan het vocht minder goed afvoeren en het vocht hoopt zich op. Daarom kunt u bij hartfalen soms de raad krijgen om minder vocht tot u te nemen. Uw cardioloog vertelt u hoeveel u mag drinken op een dag. Ook medicijnen en voldoende bewegen kunnen helpen om het overtollige vocht kwijt te raken. Extra tip. Bij het vasthouden van vocht in de buik kunt u snel een vol gevoel krijgen. Eet daarom meerdere keren per dag kleinere porties.
Alcohol
Voor iedereen geldt het advies om niet meer dan 1 glas alcohol per dag te drinken. Deze aanbeveling kan ook gelden voor patiënten met hartfalen. Wanneer het hartfalen veroorzaakt is door alcoholgebruik, wordt er aangeraden om geen alcohol meer te gebruiken.
Uw gewicht in de gaten houden
Als u vocht vasthoudt, wordt u zwaarder. Dit is niet altijd duidelijk te merken. Daarom kan uw arts of cardioloog u vragen om u elke dag te wegen. Ook vocht in de benen of enkels en een benauwend gevoel wijzen op vocht vasthouden.
Hoe houdt u uw gewicht in de gaten?
Bij hartfalen kunt u het advies krijgen om uw gewicht in de gaten te houden. Zo ziet u snel of u vocht vasthoudt. Tips voor het wegen:
- weeg u elke dag op een vast moment, bij voorkeur ’s ochtends na het plassen en vóór het ontbijt;
- weeg u altijd op dezelfde manier en op dezelfde weegschaal;
- noteer uw gewicht in een dagboekje of houd online uw waarden bij.
Neemt uw gewicht plotseling toe? Bespreek dit met uw huisarts of cardioloog. Ook als u gewicht verliest zonder duidelijke reden, is het goed om dit met hem te bespreken.
Opgelet! Neemt bij normaal eten uw gewicht in 3 dagen meer dan 2 kilo toe? Dan houdt u waarschijnlijk vocht vast. Neem dan onmiddelijk contact op met uw arts of cardioloog.
Overgewicht
Overgewicht zorgt voor een extra belasting van het hart. Als u hartfalen en overgewicht hebt, is het belangrijk om af te vallen. Dit doet u door gezond te eten en genoeg te bewegen. Er zijn nuttige apps om uw gewicht bij te houden of die u stimuleren om te bewegen. Vraag uw arts of cardioloog om meer informatie.
Bewegen en sporten bij hartfalen
Bij hartfalen is het belangrijk om een goede balans te vinden tussen rust en beweging. Hoeveel u kunt bewegen hangt af van de ernst van uw klachten. Probeer elke dag iets te ondernemen. Bij ernstig hartfalen is dit soms tijdelijk niet mogelijk en moet u rust houden. Als het weer beter gaat, dan is het juist goed om actief te zijn. Zo houdt u uw conditie op peil.
Per dag bekijken
Bij hartfalen hebt u goede en slechte dagen. Pas uw inspanningen daarom aan en probeer uit wat voor u het beste werkt. Zo gaat u niet te snel over uw grenzen. Enkele tips voor een goede balans:
- ontdek wat een goed moment op de dag is om actief te zijn;
- verspreid activiteiten over de dag en neem genoeg pauzes;
- beweeg wat meer als u een goede dag of week hebt;
- beweeg op uw eigen tempo;
- stop als het niet goed gaat en ga wat langer door als u zich nog prima voelt.
Begeleiding bij bewegen
U stelt zich vast vragen over beweging en sporten nadat u een diagnose voor hartfalen heeft gekregen. Wat mag ik wel en niet doen en hoe vaak? Hartrevalidatie kan u op weg helpen. Vraag aan uw arts of cardioloog naar de mogelijkheden van het onder begeleiding sporten in het ziekenhuis, de sportclub of het fitnesscentrum.
Kiezen van een sport
Was u altijd heel sportief en zoekt u nu naar nieuwe mogelijkheden om te sporten? Overleg dat dan altijd eerst met uw cardioloog. Over het algemeen is het goed om een sport te kiezen waarbij u op ieder moment het tempo kan aanpassen, zoals wandelen of fietsen. Als u dit dagelijks 10 minuten tot een half uur doet, verbetert uw conditie al flink. Ook zwemmen is een goede vorm van bewegen. Spierversterkende oefeningen (krachttraining) kunnen helpen om u fitter te voelen. Doe dit wel met mate. Zwaar gewichtheffen verhoogt tijdelijk flink de bloeddruk, wat niet goed is voor het hart. Vraag bij twijfel advies aan uw arts of cardioloog, fysiotherapeut of zorgverlener.
Tip! Hebt u altijd veel gesport? Dan kan een verwijzing naar een sportcardioloog zinvol zijn voor een passend beweegadvies.
Medicijnen
De behandeling met medicijnen is een belangrijke manier om een goede werking van uw hart te ondersteunen. Mogelijks heeft u er al verschillende gekregen nadat hartfalen bij u werd vastgesteld. Deze medicijnen dient u volgens voorschrift in te nemen. Stop er daarom nooit zomaar mee, neem altijd eerst contact op met uw arts of cardioloog.
Het innemen van een heleboel tabletten kan wel eens aanvoelen als een last, net zoals sommige symptomen die u soms kan krijgen. Als u uw medicijnen regelmatig en volgens de aanwijzingen van uw arts of cardioloog inneemt, kan dit een positief effect hebben op uw gezondheid en welzijn. Misschien duurt het even voordat u gewend bent aan alle medicijnen, maar het is belangrijk dat u doorzet. Voor u het weet, bent u eraan gewend en wordt dit dus niet meer als een last beschouwd. Als u het moeilijk blijft vinden om uw medicijnen in te nemen, praat er dan over met uw arts of cardioloog.
Stoppen met roken
Roken en hartfalen gaan niet samen. Door roken kan het bloed minder zuurstof vervoeren. Bij hartfalen heeft het hart al moeite om voldoende bloed rond te pompen. Door te roken belast u het hart nog meer. Roken is bovendien een risicofactor voor het krijgen van een (volgend) hartinfarct. Ook meeroken is schadelijk voor de gezondheid. Zorg daarom voor een rookvrij huis, auto en omgeving.
Voordelen van niet meer roken
Stoppen met roken heeft altijd zin. Na het stoppen met roken neemt het risico op hart- en vaatziekten snel af. Na 1 jaar is de kans op een hartinfarct al de helft kleiner. Als u niet meer rookt:
- hoest u minder;
- ruikt en proeft u beter;
- krijgt u een frissere adem;
- verbetert uw conditie;
- bespaart u geld.
Gezonde levensstijl volhouden
Het kan best lastig zijn om een gezonde levensstijl vol te houden. Vraag dan om hulp. U kunt begeleiding krijgen van bijvoorbeeld uw arts, cardioloog, diëtist of kinesist. Of vraag hulp van mensen om u heen. Zij kunnen u motiveren te bewegen of een lekkere en gezonde maaltijd op tafel zetten.
Tips voor naasten
Leven met hartfalen is vaak niet makkelijk. Veel dingen die vanzelfsprekend waren, zijn dat niet meer. Dit heeft ook impact op uw partner of familielid. Als naaste kan hij of zij veel betekenen voor iemand bij het omgaan met hartfalen, maar misschien heeft hij of zij daar ook wel hulp bij nodig.
Bronnen : hartstichting – ESC guidelines 2021